Επιχειρώντας κανείς να δει και να καταλάβει το ιστορικό και πολιτικό πλαίσιο της εξέγερσης του Πολυτεχνείου, είναι αναγκαίο να το συνδέσει με όλα τα μεγάλα κινήματα της δεκαετίας του ΄60 (Σιάτλ, Μάης ΄68, Τσε Γκουεβάρα και Ένοπλο Αντάρτικο στη Λατινική Αμερική) και με τη γενικευμένη κρίση της αστικής δημοκρατίας και των δυτικοευρωπαϊκών κοινωνιών. Το Πολυτεχνείο του ΄73 ήταν ο απόηχος της συσσωρευμένης καταπίεσης όλων των ριζοσπαστικών δυνάμεων από τα μετεμφυλιακά καθεστώτα και την αντιδραστική αστική πολιτική (1950 - 1973). Σε καμία περίπτωση δε μπορεί να θεωρηθεί σαν ένα γεγονός συγκυριακό, αποκομμένο από τη μέχρι τώρα πραγματικότητα ή επικεντρωμένων στο πραξικόπημα της Χούντας του ΄67. Εκφράζει την αναγκαιότητα, μέσα από τις ίδιες τις κοινωνικές συγκρούσεις, ανάδειξης μιας άλλης αντίληψης που αφορά στην αποδόμηση και στη μετατροπή του μέχρι τότε κοινωνικού σχηματισμού και στη γεφύρωση του πολιτικού χάσματος που διεύρυνε η μέχρι τότε εκάστοτε χρεοκοπημένη αστική διαχείριση (Γ. Παπανδρέου, Κ. Καραμανλής, Ιουλιανά ΄65,δολοφονία του Λαμπράκη).
Ήταν, κατ’ ουσία, μια καινούρια φάση συνεργασίας και συμπόρευσης του φοιτητικού κινήματος με το εργατικό, δύο κοινωνικών κομματιών, που συσπείρωναν και εγκόλπωναν όλες τις μέχρι τότε επαναστατικές τάσεις. Παρ’ ότι όλα τα μετέπειτα χρόνια η κυρίαρχη αστική ιδεολογία προσπάθησε και προσπαθεί να δώσει στο Πολυτεχνείο ένα φιλελεύθερο και αχρωμάτιστο χαρακτήρα, η εξέγερση είχε προφανή ταξικά χαρακτηριστικά, αφού έγινε από καθαρά ετερόκλητες δυνάμεις του επαναστατικού χώρου, οι οποίες αποτελούνταν από τα κατώτερα λαϊκά στρώματα ενώ, το συντριπτικά μεγαλύτερο κομμάτι της ανώτερης κοινωνικά - οικονομικά κλίμακας (αστική τάξη) είχε βολευτεί και είχε στελεχώσει το φασιστικό καθεστώς των συνταγματαρχών.
Η εξέγερση του Νοέμβρη ήταν ίσως η πρώτη μαζική αμφισβήτηση μετά τον Εμφύλιο πόλεμο και τον Κόκκινο Δεκέμβρη του ΄44. Αμφισβήτηση της παρέμβασης των μεγάλων καπιταλιστικών και ιμπεριαλιστικών δυνάμεων στο εσωτερικό της Ελλάδας, με την προσπάθεια και την κατοχύρωση της εθνικής ανεξαρτησίας και της λαϊκής κυριαρχίας. Η φρασεολογία αυτής της εξέγερσης επεκτεινόταν σε μία μεγάλη κλίμακα πολιτικών αντιλήψεων, που εκτεινόταν απ’ τη λαϊκή - εργατική εξουσία μέχρι την κατάργηση κάθε μορφής εξουσίας καταργώντας στην πράξη κάθε επίσημο διαχειριστή, πράγμα που αποδεικνύει η αποχή και η πολεμική που δέχτηκε το κίνημα του Πολυτεχνείου από κάθε επίσημο πολιτικό σχηματισμό.
Όλη η δεκαετία του ΄80 και του ΄90 υπήρξε ένα τεράστιο πεδίο πολιτικών και κοινωνικών συγκρούσεων, οι οποίες είχαν σαν κεντρικό σημείο αναφοράς το Πολυτεχνείο. Σήμερα διανύουμε μια περίοδο που όλες οι κατακτήσεις του εργατικού και φοιτητικού κινήματος αμφισβητούνται και πλήττονται μέσα σε ένα καθεστώς γενικευμένης αδράνειας και κοινωνικής ανοχής. Η κατάργηση της κοινωνικής ασφάλισης, του 8ώρου, η ελαστικοποίηση των εργασιακών σχέσεων, το μεγάλο ποσοστό της ανεργίας και κοινωνικής εξαθλίωσης, η καταστρατήγηση του δημόσιου και δωρεάν χαρακτήρα της εκπαίδευσης (Κ.Ε.Σ., Ι.Δ.Β.Ε., ειδίκευση κτλ.), η αμφισβήτηση του ασύλου, η ποινικοποίηση των κοινωνικών αγώνων, ο τρομονόμος (κάμερες παντού) και η δημιουργία λευκών κελιών καταδεικνύουν την αγωνία της αστικής δημοκρατίας να συγκρατήσει και να αμβλύνει τις κοινωνικές αντιδράσεις συγκαλύπτοντας, έτσι, τη χρεοκοπία της. Η μετάλλαξη της πιο στυγνής δικτατορίας που επιβάλλει καθεστώς παρακολούθησης και κοινωνικού ελέγχου, στρατικοποίησης της αστυνομίας και η δημιουργία μισθοφορικού στρατού σε σύγχρονα νεοφιλελεύθερα δυτικοευρωπαϊκά μοντέλα διακυβέρνησης, καθιστούν επιτακτική την ανάγκη καινούριων εξεγέρσεων.
Μετά τις θεωρίες των ιδεολόγων του συστήματος σχετικά με το τέλος της Ιστορίας και τη χρεοκοπία των κοινωνικών επαναστάσεων, τα όπου γης Πολυτεχνεία εξακολουθούν να είναι το αγκάθι της κάθε υπνωμένης συνείδησης. Εν τούτοις, η ύφεση όλων αυτών των κινημάτων της δεκαετίας του ΄60, ΄70, σήμανε την αρχή της νέας φάσης οπισθοδρόμησης της πολιτικής ζωής στις δυτικές κοινωνίες, την οποία παρακολουθούμε εδώ και 20 χρόνια. Η οπισθοδρόμηση αυτή συνοδεύεται με μια νέα αντεπίθεση γραφειοκρατικοποίησης και ταυτόχρονα με μια νέα ενισχυμένη επάνοδο όλων των αυταρχικών πολιτικών τάσεων μέσα στο νεοφιλελεύθερο καθεστώς.
Ανεξάρτητα από το πόσο παροδικά ή μόνιμα θεωρεί αυτά τα φαινόμενα ο καθένας, είναι ανεπίτρεπτο να παρακάμπτεται ότι χάρη σε αυτού του είδους τις συλλογικές κινητοποιήσεις, τις εξεγέρσεις και τις συλλογικές συγκρούσεις, η δυτική Ιστορία είναι αυτή που είναι και οι δυτικές κοινωνίες έχουν συσσωρεύσει σε διαδοχικές διαστρωματώσεις τους θεσμούς και τα χαρακτηριστικά που τις κάνουν ακόμα σχετικά βιώσιμες και όλη αυτή την ιστορική εμπειρία που θα δώσει τροφή στις επαναστάσεις του μέλλοντος।
Άλλα κείμενα σχετικά με το Πολυτεχνείο:
Ήταν, κατ’ ουσία, μια καινούρια φάση συνεργασίας και συμπόρευσης του φοιτητικού κινήματος με το εργατικό, δύο κοινωνικών κομματιών, που συσπείρωναν και εγκόλπωναν όλες τις μέχρι τότε επαναστατικές τάσεις. Παρ’ ότι όλα τα μετέπειτα χρόνια η κυρίαρχη αστική ιδεολογία προσπάθησε και προσπαθεί να δώσει στο Πολυτεχνείο ένα φιλελεύθερο και αχρωμάτιστο χαρακτήρα, η εξέγερση είχε προφανή ταξικά χαρακτηριστικά, αφού έγινε από καθαρά ετερόκλητες δυνάμεις του επαναστατικού χώρου, οι οποίες αποτελούνταν από τα κατώτερα λαϊκά στρώματα ενώ, το συντριπτικά μεγαλύτερο κομμάτι της ανώτερης κοινωνικά - οικονομικά κλίμακας (αστική τάξη) είχε βολευτεί και είχε στελεχώσει το φασιστικό καθεστώς των συνταγματαρχών.
Η εξέγερση του Νοέμβρη ήταν ίσως η πρώτη μαζική αμφισβήτηση μετά τον Εμφύλιο πόλεμο και τον Κόκκινο Δεκέμβρη του ΄44. Αμφισβήτηση της παρέμβασης των μεγάλων καπιταλιστικών και ιμπεριαλιστικών δυνάμεων στο εσωτερικό της Ελλάδας, με την προσπάθεια και την κατοχύρωση της εθνικής ανεξαρτησίας και της λαϊκής κυριαρχίας. Η φρασεολογία αυτής της εξέγερσης επεκτεινόταν σε μία μεγάλη κλίμακα πολιτικών αντιλήψεων, που εκτεινόταν απ’ τη λαϊκή - εργατική εξουσία μέχρι την κατάργηση κάθε μορφής εξουσίας καταργώντας στην πράξη κάθε επίσημο διαχειριστή, πράγμα που αποδεικνύει η αποχή και η πολεμική που δέχτηκε το κίνημα του Πολυτεχνείου από κάθε επίσημο πολιτικό σχηματισμό.
Όλη η δεκαετία του ΄80 και του ΄90 υπήρξε ένα τεράστιο πεδίο πολιτικών και κοινωνικών συγκρούσεων, οι οποίες είχαν σαν κεντρικό σημείο αναφοράς το Πολυτεχνείο. Σήμερα διανύουμε μια περίοδο που όλες οι κατακτήσεις του εργατικού και φοιτητικού κινήματος αμφισβητούνται και πλήττονται μέσα σε ένα καθεστώς γενικευμένης αδράνειας και κοινωνικής ανοχής. Η κατάργηση της κοινωνικής ασφάλισης, του 8ώρου, η ελαστικοποίηση των εργασιακών σχέσεων, το μεγάλο ποσοστό της ανεργίας και κοινωνικής εξαθλίωσης, η καταστρατήγηση του δημόσιου και δωρεάν χαρακτήρα της εκπαίδευσης (Κ.Ε.Σ., Ι.Δ.Β.Ε., ειδίκευση κτλ.), η αμφισβήτηση του ασύλου, η ποινικοποίηση των κοινωνικών αγώνων, ο τρομονόμος (κάμερες παντού) και η δημιουργία λευκών κελιών καταδεικνύουν την αγωνία της αστικής δημοκρατίας να συγκρατήσει και να αμβλύνει τις κοινωνικές αντιδράσεις συγκαλύπτοντας, έτσι, τη χρεοκοπία της. Η μετάλλαξη της πιο στυγνής δικτατορίας που επιβάλλει καθεστώς παρακολούθησης και κοινωνικού ελέγχου, στρατικοποίησης της αστυνομίας και η δημιουργία μισθοφορικού στρατού σε σύγχρονα νεοφιλελεύθερα δυτικοευρωπαϊκά μοντέλα διακυβέρνησης, καθιστούν επιτακτική την ανάγκη καινούριων εξεγέρσεων.
Μετά τις θεωρίες των ιδεολόγων του συστήματος σχετικά με το τέλος της Ιστορίας και τη χρεοκοπία των κοινωνικών επαναστάσεων, τα όπου γης Πολυτεχνεία εξακολουθούν να είναι το αγκάθι της κάθε υπνωμένης συνείδησης. Εν τούτοις, η ύφεση όλων αυτών των κινημάτων της δεκαετίας του ΄60, ΄70, σήμανε την αρχή της νέας φάσης οπισθοδρόμησης της πολιτικής ζωής στις δυτικές κοινωνίες, την οποία παρακολουθούμε εδώ και 20 χρόνια. Η οπισθοδρόμηση αυτή συνοδεύεται με μια νέα αντεπίθεση γραφειοκρατικοποίησης και ταυτόχρονα με μια νέα ενισχυμένη επάνοδο όλων των αυταρχικών πολιτικών τάσεων μέσα στο νεοφιλελεύθερο καθεστώς.
Ανεξάρτητα από το πόσο παροδικά ή μόνιμα θεωρεί αυτά τα φαινόμενα ο καθένας, είναι ανεπίτρεπτο να παρακάμπτεται ότι χάρη σε αυτού του είδους τις συλλογικές κινητοποιήσεις, τις εξεγέρσεις και τις συλλογικές συγκρούσεις, η δυτική Ιστορία είναι αυτή που είναι και οι δυτικές κοινωνίες έχουν συσσωρεύσει σε διαδοχικές διαστρωματώσεις τους θεσμούς και τα χαρακτηριστικά που τις κάνουν ακόμα σχετικά βιώσιμες και όλη αυτή την ιστορική εμπειρία που θα δώσει τροφή στις επαναστάσεις του μέλλοντος।
Άλλα κείμενα σχετικά με το Πολυτεχνείο:
